Ngữ Pháp Chân Kinh N3/ “Bà tám” toàn thư với ～って、～と、～とか

JLPT Ngữ Pháp Chân Kinh

Tác giả Diep Anh Dao

Buôn chuyện là 1 nghệ thuật, và người đi buôn chuyện là 1 “nghệ sĩ”.

Có tất thảy 5 chiêu để buôn chuyện. Chọn đúng chiêu để buôn là đã đủ nâng tầm nghệ sĩ rồi!

Ví dụ

Nghe đâu Diep Anh Dao sensei “mất dạy” rồi !

Đoạn Nghe đâu là một dấu hiệu của tin đồn. Chiêu Nghe đâu này sang tiếng Nhật có thể là 1 trong 5 chiêu

Nghe đâu là A

= A ということだ

= Aって

= Aと

= A とか

= A という

(1) Nếu cái nghe đâu có gốc gác của nơi đồn cụ thể rõ ràng, như gốc gác từ báo chí, từ cộng đồng, vv, chiêu phát tin tin đồn sẽ là ～ということだ.

Theo như cộng đồng, thì nghe đâu Diep Anh Dao sensei “mất dạy” rồi ! = Diep Anh Dao sensei “mất dạy” rồi ということだ

(2) Nếu cái nghe đâu không có gốc gác nơi đồn đại rõ ràng, ta có thể dùng 1 trong 4 chiêu còn lại.

Tuy nhiên

Nếu ta muốn đồn thân mật, dùng って

Nghe đâu Diep Anh Dao sensei “mất dạy” rồi ! = Diep Anh Dao sensei “mất dạy” rồi って

Nếu ta muốn đồn ở quy cách bình thường, dùng to

Nghe đâu Diep Anh Dao sensei “mất dạy” rồi ! = Diep Anh Dao sensei “mất dạy” とか

Nếu ta muốn đồn ở quy cách trang trọng như của văn viết, dùng という.

Nghe đâu Diep Anh Dao sensei “mất dạy” rồi ! = Diep Anh Dao sensei “mất dạy” rồi という.

Bây giờ ta sẽ đi sâu vào chiêu thức thứ nhất của phát tán tin đồn.

Phát tán tin đồn kiểu phông lông, không cần nguồn gốc cụ thể với ～って・～とか・～という

Một cách tổng quan

Khi ta cần phát tán tin đồn theo kiểu “phông lông” , vì ta không có một nguồn gốc thông tin rõ ràng cụ thể, tiếng Việt của mình, thủ pháp đó có dạng như,

Nghe đồn là ~
Nghe nói là ~

Hay

Tương truyền là ~

Ví dụ,

Nghe đồn là Diep Anh Dao sensei nghỉ dạy học rồi.

Là 1 cách buôn chuyện theo kiểu tin đồn. Thông tin này không đến từ một nguồn cụ thể, rõ ràng, do đó độ chính xác là không cao.

Qua tiếng Nhật, các thủ pháp phát tán nội dung câu chuyện như trên sẽ là 1 trong các chiêu

～とか = Nghe đồn là ~
～って = Nghe nói là ~

Và
～という = Tương truyền là ~

Đến đây việc lựa chọn dùng chiêu nào để phát tán tin đồn, phụ thuộc vào chuyện ta đang muốn phát tán thông tin một cách thân mật, là bình thường hay là trang trọng.

(a) Cần thân mật, suồng sã, ta ra chiêuって

Aって

= Nghe nói là A đó

Ví dụ

A : Nghe nói là Diep Anh Dao sensei nghỉ dạy học rồi.

= Diep Anh Dao sensei nghỉ dạy học rồitte

B: Kệ bả đi

= 気にしない!

(b) Cần mức độ bình thường vừa phải ? Ta dùng ~ とか

あの店のパンはとてもおいしいとか.

= Nghe đồn là bánh ở tiệm này rất ngon.

Tương tự với các lời đồn sau

(1) 来月また出張だとか。今度はどちらに行かれるですか。

= Nghe đồn là tháng sau cậu lại đi công tác à. Lần này là đi đến đâu vậy?

(2) お宅ではいろいろな動物を飼っているとか。にぎやかですね。

= Nghe đồn là nhà bạn nuôi rất nhiều động vật. Nhộn nhịp ghê ha.

(3) お店のパンはとてもおいしいとか。今日、帰りに買って帰ります。

= Nghe đồn là bánh ở tiệm này rất ngon. Hôm nay lúc về tôi sẽ mua về.

(c) Cần phát tán thông tin cực kì trang trọng, chỉ dùng cho văn viết? Ta ra chiêu ～という

(Chiêu này một cách miễn cưỡng có thể dịch là “Tương truyền là ~” trong tiếng Việt)

A という

= Tương truyền là A

a/ この辺りは昔、広い野原だったという。

= Tương truyền là ngày xưa vùng này là thảo nguyên rộng lớn.

b/ 豆腐は１３００年ぐらい前に中国から日本に伝わったという。

= Tương truyền là đậu hũ được nhập vào Nhật từ Trung Quốc 1300 năm trước.

c/ この祭りは村で古くから行われてきたという。

= Tương truyền là lễ hội này được tổ chức tại làng từ rất xa xưa đến nay.

Về cách ra chiêu

Với các chiêu buôn chuyện theo kiểu “phông lông” này thì rất khỏe. Ta chỉ cần nhớ chung 1 quy tắc:

Dùng thể thông thường liên thủ với các chiêu buôn chuyện phông lông

Cốt lõi của “buôn chuyện toàn thư”

1/ Có 4 chiêu ta có thể dùng để buôn chuyện là　～ということだ、～って、～とか、～という。Việc ra chiêu nào là phụ thuộc vào:

Buôn chuyện có trích dẫn nguồn hay buôn chuyện không trích dẫn nguồn.

Có trích dẫn nguồn: dùng ～ということだ
Không trích dẫn nguồn: là 1 trong 3 chiêu　～って、～とか、～という

Trong 3 chiêu không trích dẫn nguồn, ra chiêu nào là phụ thuộc vào cách hành văn là thân mật, bình thường hay trang trọng.

Là thân mật: dùng って = nghe nói là～
Là bình thường : dùng ～とか = nghe đồn là ~
Là trang trọng cho văn viết = ～という= tương truyền là ~

2/ Ví dụ điển hình

(a) Với ～って = Nghe nói rằng ~

彼はもう一か月に家に帰ってこないって.

= Tôi nghe rằng anh ta đi bụi cả tháng rồi chưa về

(b) Với ～とか= Nghe đồn là ~

あの店のパンはとてもおいしいとか。

= Nghe đồn là bánh ở tiệm này rất ngon

この辺りは昔、広い野原だったという。

= Tương truyền là ngày xưa vùng này là thảo nguyên rộng lớn

3/ Cách ra chiêu

Follow tác giả Diep Anh Dao tại
https://www.facebook.com/daoanh.diep.716
https://www.youtube.com/c/hanasakiacademy
https://www.kobo.com/ww/en/ebook/ngu-phap-chan-kinh-tieng-nhat-n3