Ngữ Pháp Chân Kinh N3/ Cách sử dụng たらどうか

JLPT Ngữ Pháp Chân Kinh

Tác giả Diep Anh Dao

Một cách tổng quan

～たらどうか là 1 chiêu nằm trong “Khuyên bạn đại pháp”.

Trong rất nhiều ý khuyên giải của khuyên bạn đại pháp, thì ～たらどうか là một chiêu Khuyên như không khuyên. Bởi vì nó phát xuất ra ý khuyên răn một cách nhu mì, nhẹ nhàng nhất.

Sự nhu nhuyễn của lời khuyên nơi ～たらどうか nằm ở việc nó khéo léo lồng ghép các lời khuyên hơi mang tính “bố đời” núp bóng dưới dạng câu hỏi Nếu…thì.

Aたらどうか

= Nếu bạn làm A thì bạn thấy sao?

Ví dụ

Nếu bạn nghỉ ngơi xíu thì bạn thấy sao nào?

= Nghỉ ngơi xíu ～たらどうか?

＝少し休んだらどうか？

Câu này trọng tâm vẫn là khuyên giải Bạn đi nghỉ đi, nhưng độ nhu mì thì không chiêu nào bì kịp.

Tương tự,

• Một câu khuyên thuần lời khuyên, tiếng Việt nói

Bạn nên đi khám sức khỏe 1 lần đi.

Qua tiếng Nhật, chiêu Nênnày sẽ là ～たほうがいいよ hoặc　～べきだ.

• Khuyên giải nhu mì ở mức độ khuyên như không khuyên, ～たらどうか sẽ nói như sau

Nếu đi khám sức khỏe 1 lần thì bạn thấy sao nào?

= Đi khám sức khỏe 1 lần ～たらどうでしょうか

=一度健康診断を受けたらどうでしょうか。

Phân biệt ～たらどうか với ～たほうがいい・～べきだ・

Để khuyên bạn Nên làm A/không nên làm A một cách chủ quan, ta có thể dùng 3 chiêu,

～たほうがいい

～べきだ

～たらどうか.

Sự khác biệt của 3 chiêu này nằm ở mức độ nặng nhẹ của lời khuyên. Việc ra chiêu nào cũng tùy vào ý đồ muốn nặng hay muốn nhu mì của người nói.

• Giải “Khuyên bảo bình thường”, rơi vào tay Aたほうがいい.
• Giải “Khuyên bảo nặng nhất” thuộc về A べきだ.
• Và giải “Khuyên bảo nhu mì nhất” thuộc về A たらどうか.

Ví dụ,

Cũng cùng là 1 ý “Bạn nên đổi địa chỉ email đi”. Nhưng mà….

a/ Muốn cái “Nên” này được thể hiện cứng nhất ta dùng ～べきだ。

メールアドレスを変えるべきだ。

= Này bạn nên đổi địa chỉ mail đi.

b/ Muốn cái “Nên” này ở mức trung tính ta dùng ～たほうがいいよ

メールアドレスを変えたほうがいいよ。

= Tốt hơn là bạn nên đổi địa chỉ email đi.

c/ Muốn cái “Nên” này được nhu mì nhất, ta dùng ～たらどうか

メールアドレスを変えたらどうか。

= Nếu đổi địa chỉ email thì bạn thấy sao nào?

Về cách ra chiêu

Aたらどうか chỉ chấp nhận động từ, không dung nạp tính từ hoặc danh từ. Đồng thời động từ ta phải chia thành thể たら。

Chiêu này có gì trắc trở khi làm bài JLPT?

Ta chỉ được dùng ～たらどうか để khuyên người khác mà thôi. Ta không dùng～たらどうか cho bản thân của mình.

Chẳng hạn,

1/ Bạn nên suy nghĩ kĩ trước khi làm.

= Nếu bạn suy nghĩ trước khi làm thì bạn thấy sao?

= ちゃんと考えたらどうか。

Câu này OK với ～たらどうかvì đối tượng là Người khác.

2/Tôi nên suy nghĩ trước khi làm.

=僕はちゃんと考えたらどうか X

Sai với ～たらどうかvì đối tượng đang là Tôi.

Nếu ta vẫn muốn biểu đạt ý “Nên làm A” cho chủ thể là “bản thân tôi”, thì lúc này phải tỉnh táo ra chiêu ～べきだ.

よく考えるべきだった .

= Tôi đã nên suy nghĩ kĩ hơn

(Về chiêu べきだ、anh chị em có thể ôn tập lại tai chiêu 09)

Anh chị em lưu ý điều này nhé. Bởi vì JLPT thường lợi dụng sự dễ nhầm lẫn giữa bạn nên～/tôi nên～ để thử thách hoặc đánh gục chúng ta.

JLPT có thể thử thách ta như sau:

1/店長、私たちにもう少し休むを（～）。働きすぎです。

a/取ったらどうですか。

b/ ～取らせていただきたいです。

Vì chủ thể là 私たち rồi, nên không có chuyện たらどうか ở đằng sau. Ta có thể mạnh mẽ loại a/たらどうか. Đáp án đúng là b/取らせていただきたいです。

Thêm nhiều ví dụ

1/ 机の上が暗すぎませんか。もう少し明るくしたらどうですか。

= Trên bàn tối quá phải không. Nếu làm sáng hơn một chút thì bạn thấy sao nào?

2/ あなたが効果的なプレゼンテーションをしてみたらどうですか？

= Nếu như thử làm 1 bài thuyết trình thật hiệu quả thì bạn thấy sao nào?

3/ この想像を現実に移したらどうだろう！

= Nếu như chuyển điều tưởng tượng này thành hiện thực thì bạn thấy sao nào?

4/ 宿題をしたらどうか！

= Nếu làm bài tập thì bạn thấy sao nào?

5/ 私が貸したお金を返したらどうか.

= Nếu bạn trả lại tiền tôi cho bạn mượn thì bạn thấy sao nào?

Cốt lõi của Aたらどうか trong vài nốt nhạc

1/ Ta dùng ～たらどうか để khuyên bạn làm A một cách nhu mì nhất.

Từ tiếng Việt tương đương

A たらどうか

= Nếu bạn làm A thì bạn thấy sao nào?

2/ Ví dụ điển hình

Nếu bạn đổi địa chỉ mail thì bạn thấy sao nào?

=メールアドレスを変えたらどうか。

3/ Cách ra chiêu

Động từ ở thể たら +たらどうか

4/ Chống chỉ định

Ta không dùng たらどうか để tự mình khuyên bảo mình, tức khi chủ thể là bản thân mình.

Nếu tôi nghĩ kĩ hơn thì sao nào?

=私はよく考えたらどうか. X

5/ Có các điểm ngữ pháp nào giống với～たらどうか

たらどうかlà 1 chiêu của “Khuyên bạn đại pháp”.

Trong đại pháp này có 3 chiêu～たらどうか・～べきだ・～たほうがいい. Sự khác nhau là tùy theo độ nặng/độ nhẹ của lời khuyên.

• Khuyên gắt nhất : là ～べきだ
• Khuyên trung tính : là～たほうがいい
• Khuyên nhu mì nhất :～たらどうか